Innovatiemissie Spanje: Digitalisering en waterschaarste in de landbouw

Tijdens de missie komt u te weten hoe Spanje waterproblemen in de landbouw aanpakt, gebruik maakt van nieuwe waterbronnen en digitale oplossingen, en zich aanpast aan de gevolgen van klimaatverandering.

Centraal bij deze innovatiemissie staat het onderzoeken van gelijkwaardige samenwerking in onderzoek en ontwikkeling voor onderzoekers en bedrijven. De focus ligt hierbij op samenwerking en innovatie in de keten.

Waarom Spanje?

Landbouwinnovatie Spanjes topprioriteit

De Spaanse landbouwsector is de 7^e grootste in de wereld. Vooral het zuidoosten van Spanje heeft zich de afgelopen decennia opgewerkt tot Europa's grootste leverancier van wintergroenten. Deze regio en andere delen van het land worden echter zwaar getroffen door aanhoudende droogte, branden en ernstige erosieprocessen. De verliezen worden geschat op ruim € 5 miljard. De toegenomen regenval veroorzaakt grote overstromingen, zoals de tragedie in Valencia, waar in oktober 2024 meer dan 60.000 hectare landbouwgrond overstroomde.

De noodzaak om te innoveren door veerkrachtigere voedselsystemen te maken en water op slimmere manieren te gebruiken is duidelijk en Spanjes topprioriteit. Het verminderen van de watervoetafdruk, en preventie en monitoring van watertekort zijn noodzakelijk om het land tegen klimaatgerelateerde rampen te beschermen en tegelijkertijd productiviteit te behouden en duurzaamheid in de landbouw te realiseren.

Het stimuleren van innovatie en technologie is een van de belangrijkste pijlers van de Spaanse voedselstrategie. Bovendien voert Spanje via Next Generation Funds een brede digitaliseringsstrategie uit voor onder andere de watercyclus voor irrigatie en landbouw. Spanje en Nederland zijn partners in verschillende EU-projecten en de komende jaren zal het bouwen aan een slimme waterlandbouw belangrijker zijn dan ooit.

Irrigatiegemeenschappen

In Spanje zijn regionale irrigatiegemeenschappen georganiseerd, waarin de verschillende eigenaren van een irrigeerbaar gebied vertegenwoordigd zijn. Deze gemeenschappen zijn bij wet verplicht het autonome en gemeenschappelijke beheer van openbare wateren uit te voeren. Samen nemen zij besluiten over watergebruik en waterbeheer in de gemeenschap. Boeren zijn - als grote landeigenaren - natuurlijk belangrijke stakeholders én grote watergebruikers in de irrigatiegemeenschappen.

Voor wie?

De missie is bedoeld voor:

• ondernemers die werken aan innovatieve oplossingen voor waterschaarste met een focus op landbouw en digitalisering;
• organisaties die verantwoordelijk zijn voor het beheer van water voor de landbouw;
• kennisinstellingen en onderzoekers.

Focus

De focus ligt op de volgende onderwerpen en toepassingen:

• digitale oplossingen (datamanagement, AI);
• monitoringoplossingen (sensoren, remote sensing);
• watertechnologie (ontzilting en hergebruik van water, waterconservering en -opslag);
• droogtebeheer en toepassingen van hernieuwbare waterbronnen (ontzilting en afvalwater);
• bodemgezondheid (monitoren van nutriënten, verzilting, et cetera);
• digitale irrigatie oplossingen;
• precisielandbouw.

Doelen missie

De doelen van deze missie zijn:

• inzicht krijgen in de waterschaarste en het waterbeheer in Spanje;
• inzicht krijgen in het ecosysteem, de innovatieve ontwikkelingen en kansen in Spanje in de agro-sector;
• best practices verkennen en uitwisselen binnen beleid, industrie en op het boerenerf;
• verkennen van trends en kansen voor meerjarige (publiek-private) samenwerking tussen kennisinstellingen en tussen bedrijven op het gebied van onderzoek en ontwikkeling;
• innovatieve kennis en technologie uit Nederland koppelen aan marktkansen in Spanje.

In Nederland willen we niet alleen een belangrijke exporteur zijn van duurzaam geproduceerde agri-food-producten, maar ook van kennis, kunde en technologie voor het realiseren van een houdbaar voedselsysteem wereldwijd. Deze positie versterken we door te investeren in innovatie en door samen te werken in onderzoek en ontwikkeling met internationale partners.

Conceptprogramma

Deze missie neemt u mee naar Madrid en naar de belangrijke maar droge regio rond Murcia in het zuidoosten van Spanje, voor inspiratie en kennisuitwisseling. Ook bezoeken we de regio's Aragon of Valencia. Beide regio's bieden veel kansen voor nieuwe investeringen. Het programma (3,5 dagen) richt zich op het vergroten van uw kennis over het snijvlak van water-landbouw-voedsel in Spanje en de uitdagingen die gedeeld worden met Nederland.

Het programma richt zich op drogere regio's in Spanje zoals Murcia, waar nieuwe waterbronnen voor de landbouw, zoals ontzilting en hergebruik van gezuiverd water, grotendeels worden gebruikt in de akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt. Bovendien is er tijdens het programma speciale aandacht voor de huidige digitaliseringsstrategie van de Spaanse overheid in combinatie met veldbezoeken aan waterfaciliteiten, toonaangevende onderzoeksinstituten en innovatiecentra.

Het programma is nog in ontwikkeling. De belangrijkste elementen voor het programma zijn:

• toelichting huidige situatie en ontwikkelingen door experts en belanghebbenden vanuit overheid, onderzoek, industrie en de landbouw;
• inzichten in de uitvoering van het Project voor het Economisch Herstel en de Transformatie van de Digitalisering van de Watercyclus voor Irrigatie (PERTE) van de Spaanse overheid en de potentiële kansen voor Nederlandse belanghebbenden;
• interactieve workshop met verschillende stakeholders rond de waterdigitaliseringsstudie (de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland publiceert in mei 2025 een rapport hierover);
• leren over kansen en uitdagingen van Spaanse irrigatiegemeenschappen in Spanje (Murcia en Aragon of Valencia);
• bezoek aan landbouwinnovaties en waterdigitaliseringsfaciliteiten (the Vega Innova innovation hub);
• veldbezoeken aan waterfaciliteiten (bijvoorbeeld ontziltingsinstallaties, waterbehandelingscentra, onderzoekscentra), irrigatiegemeenschappen en landbouwbedrijven;
• netwerkmogelijkheden met stakeholders, start-ups, industrie, onderzoekers en overheid.

Kosten

De kosten voor deelname aan de innovatiemissie zijn € 250 exclusief btw per persoon. Hierbij is inbegrepen:

• deelname aan het collectief programma;
• transfers van en naar programmaonderdelen;
• lunch en diners als dit is vermeld in het programma.

Deelname is exclusief:

• reis- en verblijfskosten;
• alle individuele kosten, zoals lunches en diners buiten het programma om.

Aanmelden

Aanmelden is niet meer mogelijk.

Definitieve deelname hangt af van het aantal beschikbare plekken. Ook kijken wij hoe goed uw technologie binnen de scope en het doel van de missie past.

Meer weten?

Op zoek naar financiële ondersteuning voor uw plannen?

• Horizon Europe: het grote Europese onderzoeks- en innovatieprogramma voor bedrijven en kennisinstellingen.
• Eurostars: subsidie voor internationale marktgerichte R&D.
• De Topsectoren Agri & Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen bieden jaarlijks de mogelijkheid om financiering voor publiek-private R&D samenwerking aan te vragen via de instrumenten SMP (Seed Money Project) en PPS (Publiek Private Samenwerking).
• Binnen RVO zijn er verschillende andere instrumenten zoals DHI en PIB beschikbaar. Raadpleeg hiervoor onze subsidie- en financieringswijzer voor Spanje.

Heeft u vragen over deze innovatiemissie? Neem dan contact op met Suraj Jamge, adviseur innovatiemissies: suraj.jamge@rvo.nl.