Rusland

Regel een tolk voor afspraken en laat brochures vertalen. Veel Russen spreken namelijk alleen Russisch. Verder is het verstandig een Russische zakenpartner te zoeken met wie ook in het Engels, Frans of Duits gecommuniceerd kan worden.

Behandel oudere gesprekspartners met gepast respect, want in Rusland worden zij vaak als wijzer gezien. Vaak neemt de oudere persoon aan de top ook de beslissingen. Dit sterke gevoel van hiërarchie is kenmerkend voor de formele Russische zakencultuur. Status en macht zijn belangrijk en worden graag benadrukt.

Spreek een oudere persoon of hoger geplaatst iemand aan met zijn voornaam en vadersnaam. Een vadersnaam is een soort 2e naam. Dit is iets anders dan de officiële familienaam, die na de 2e naam volgt. Iemand alleen met 'meneer' (gospodin) of 'mevrouw' (gospozja) en de familienaam aanspreken, zoals we in Nederland soms gewend zijn, komt heel formeel over.

Zorg ervoor dat een visitekaartje aan de ene kant in het Russisch en aan de andere kant in het Engels is gedrukt. Vermeld een persoonlijke titel zeker op het kaartje bij de naam. Verder is het ook een pluspunt als eventueel presentatiemateriaal in het Russisch beschikbaar is.

Het komt soms voor dat een Russische zakenpartner te laat komt, zeker als het gaat om iemand met een hoge status of van de overheid. Dit kan een manier zijn om het geduld te testen en de eigen status te benadrukken. Daarnaast willen Russen tijdens afspraken vaak echt alle punten bespreken. Deze lopen hierdoor vaak uit. Plan daarom genoeg tijd in voor afspraken.

Versterk de zakenrelatie met een zakenpartner door hem of haar kleine relatiegeschenken te geven, vooral bij een uitnodiging thuis. Typisch Nederlandse attenties zijn een goede keuze. Geef bij bloemen een oneven aantal, want een even aantal is voor rouwplechtigheden. Ook dineren na afloop van besprekingen versterkt de zakenrelatie. Let erop dat het eten pas begint nadat er geproost is. Samen ontbijten is overigens niet gebruikelijk in Rusland.

Stuur niet steeds verschillende mensen om zaken te doen, want dit kan onpersoonlijk overkomen. Russen bouwen graag een band op. Bezoek een zakenpartner daarom regelmatig of nodig hem of haar uit. Begroet iemand daarbij met een stevige handdruk en kijk hem of haar in de ogen.

Onderhandelingen verlopen vaak langzaam in Rusland. Geduld is daarom belangrijk. Russische zakenpartners kunnen stugge onderhandelaars zijn die zich niet snel gewonnen geven. Compromissen sluiten komt niet goed op hen over. Ze zien liever dat hun zakenpartner concessies doet. Laat het niet merken als er tijdsdruk is. Dit gebruikt een Rus vaak in zijn voordeel bij onderhandelingen.

Kom niet te laat bij afspraken. Op tijd komen is een echte must. Afspraken worden vaak op korte termijn gemaakt, meestal een paar dagen van tevoren. Het is gebruikelijk om ze op de dag zelf nog een keer te bevestigen.

Overleg voor het opstellen van een contract met een juridisch adviseur die het Russisch recht goed kent. De Nederlandse ambassade in Rusland kan een overzicht geven van dienstverleners. Het is gebruikelijk om afspraken nauwkeurig op papier te zetten.