Tsjechië

Tsjechen zijn gereserveerd en beleefd. Zo klinkt de vraag: "Hoe gaat het?" bij een eerste ontmoeting voor hen opdringerig. Als ze iets onduidelijk vinden, zeggen ze dit niet snel. Het duurt even voordat er vertrouwen ontstaat in de zakenrelatie. Toon respect om dit op te bouwen. Dat kan bijvoorbeeld door bedachtzaam over te komen.

Veel zakenmensen in Tsjechië spreken Duits of Engels. Er zijn echter verschillen tussen de jongere en oudere generaties, en tussen de steden en het platteland. Een Tsjech zal bovendien niet snel aangeven als hij iets niet goed verstaat. Check daarom van tevoren de voertaal. Schakel indien nodig een tolk in

Tsjechische managers sturen hun werknemers van bovenaf aan. Leiderschap is gebaseerd op persoonlijke invloed en de hiërarchische positie. Respecteer dit. Weet dat mensen met titels een zeker aanzien hebben. Van hen wordt een bepaalde verantwoordelijkheid verwacht.

Een stevige handdruk maakt een goede indruk. Dit geldt zowel voor mannen als voor vrouwen. Spreek iemand aan met zijn of haar professionele of academische titel, bijvoorbeeld: 'Pane Doktore' (meneer dokter). Een alternatief is iemand aanspreken met 'Pane' (meneer) of 'Paní' (mevrouw), gevolgd door de achternaam. Spreek Tsjechen ook zo aan in e-mails.

De etiquette tijdens diners is in Tsjechië redelijk formeel. Begin bijvoorbeeld niet met eten totdat de gastvrouw- of heer start. Bij een diner bij iemand thuis is het normaal om de eigen schoenen uit te doen en gastslippers aan te trekken. Weiger altijd het eerste aanbod om een 2e portie te nemen. Accepteer pas als de gastvrouw- of heer aandringt. Geef ook complimenten over het eten.

Tsjechen onderhouden graag duurzame handelsrelaties waarbij beide partijen aan elkaar gelijk zijn. Persoonlijk contact staat centraal. Een eerste ontmoeting is puur ter introductie; begin daarom niet meteen aan zakelijke onderhandelingen. Houd er rekening mee dat persoonlijk contact voor een Tsjech niet hetzelfde is als informeel contact.

Tsjechen zijn graag goed geïnformeerd tijdens het zakendoen. Het is daarom slim om al aan het begin van een presentatie de technische voordelen van een product of dienst te benoemen. Bespreek bij onderhandelingen alle details van het contract, ook al duurt dit wat langer. Tsjechen waarderen dit.

Houd er rekening mee dat invloeden uit de tijd van het communisme nog volop aanwezig zijn. Geef hier geen mening over, want dit waarderen Tsjechen niet. Toon liever interesse in hun taal. Daar zijn ze trots op.

Een Tsjech verwacht geen relatiegeschenk, maar een klein cadeau wordt wel gewaardeerd. Goede keuzes zijn bijvoorbeeld een fles wijn, bonbons of bloemen. Geef echter geen even aantal bloemen, en ook geen 13 stuks.