De vereniging
U heeft een wens of doel en wilt dit samen met anderen bereiken. U wilt bijvoorbeeld uw winkelgebied verbeteren, sporten of muziek maken. Dan kunt u kiezen voor de vereniging als rechtsvorm.
Wat is een vereniging?
Een vereniging is een organisatie met leden die samen een doel willen bereiken. Meestal organiseert een vereniging maatschappelijke activiteiten. Zoals een sport- of buurtvereniging. Een vereniging heeft niet als doel om winst te maken, maar het mag wel. De voorwaarde is dat u de winst gebruikt voor de maatschappelijke activiteiten van de vereniging. U mag de winst dus niet onder de leden verdelen.
Een vereniging bestaat uit minimaal 2 leden. De hoogste macht ligt bij de ledenvergadering. Dit betekent dat op de ledenvergadering beslissingen worden genomen over de organisatie. De leden hebben allemaal één stem op de ledenvergadering. De ledenvergadering benoemt het bestuur, dat meestal ook uit leden bestaat.
Een vereniging heeft geen aandeelhouders. Het geld van een vereniging komt binnen via de contributies die leden betalen. En bijvoorbeeld via donaties en inzamelingsacties.
Soorten verenigingen
Er zijn 2 soorten verenigingen:
Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
Dit type vereniging is een rechtspersoon. Dat betekent dat de vereniging bijvoorbeeld een huis kan kopen, geld kan lenen en een erfenis kan ontvangen. Bestuurders zijn niet privé aansprakelijk zijn, behalve bij wanbestuur. Wilt u met uw vereniging subsidie ontvangen? Dan moet u vaak een vereniging zijn met volledige rechtsbevoegdheid. U richt deze op bij de notaris.
Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid (informele vereniging)
Dit type vereniging richt u op zonder een notaris. Als u een informele vereniging niet inschrijft in het Handelsregister, zijn de bestuurders privé aansprakelijk. Schrijft u de informele vereniging wel in? Dan zijn zowel de vereniging als de de bestuurders aansprakelijk.
Oprichten
Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid richt u op bij de notaris. De notaris stelt de notariële akte op met daarin de statuten.
Inschrijven bij KVK
De notaris schrijft uw vereniging daarna in bij het Handelsregister van KVK. Voor de inschrijving betaalt u een vergoeding. De notaris schrijft ook alle bestuurders in. Let op: zolang de vereniging niet is ingeschreven in het Handelsregister bent u als bestuurslid aansprakelijk.
Bij de oprichting schrijft de notaris ook de uiteindelijk belanghebbenden van uw vereniging in bij het UBO-register van KVK. Uiteindelijk belanghebbenden (in het Engels ‘ultimate beneficial owner’, afgekort UBO) zijn bijvoorbeeld personen die directe of beslissende invloed hebben op de vereniging.
Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid oprichten
Als u een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid opricht, hoeft u niet naar de notaris. Ook hoeft u deze niet in te schrijven in het Handelsregister. Als u de vereniging wel inschrijft in het Handelsregister, beperkt u de hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuurders. Zij zijn dan naast de vereniging aansprakelijk. Schrijft u de vereniging niet in? Dan zijn de bestuurders privé aansprakelijk.
Administratie
U bent wettelijk verplicht een administratie bij te houden. Heeft uw stichting een onderneming en twee jaar achter elkaar minimaal € 6 miljoen per jaar omzet? Dan moet u een jaarrekening inleveren bij KVK (deponeren). Welke gegevens u moet inleveren, hangt af van de omvang van uw bedrijf.
Belasting
Een vereniging zonder onderneming betaalt geen belasting. Voert u wel structureel commerciële activiteiten uit? Dan betaalt u vennootschapsbelasting over de winst. U kunt gebruikmaken van de aftrekposten voor vennootschapsbelasting, zoals verschillende vormen van investeringsaftrek. Lees meer over wanneer een vereniging wel of geen belasting betaalt op Belastingdienst.nl.
Of de vereniging btw moet inhouden en afdragen aan de Belastingdienst, hangt af van uw specifieke situatie. Kijk voor meer informatie op Belastingdienst.nl.
Aansprakelijkheid bij schulden
Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid is een rechtspersoon. U bent als bestuurder meestal niet aansprakelijk voor de schulden. Er zijn wel uitzonderingen. Bijvoorbeeld bij wanbestuur, of als de vereniging nog niet is ingeschreven in het Handelsregister. Lees meer over bestuurdersaansprakelijkheid.
Let op: u moet bestuurswisselingen binnen 8 dagen doorgeven aan KVK. Afgetreden bestuurders die nog in het Handelsregister staan, lopen het risico aansprakelijk te worden gesteld.
Aansprakelijkheid vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid
Heeft uw vereniging beperkte rechtsbevoegdheid? Dan bent u als bestuurder met uw privévermogen aansprakelijk voor de verplichtingen. U kunt uw aansprakelijkheid beperken door de vereniging in te schrijven in het Handelsregister.
Contracten tekenen
Het bestuur is als geheel tekenbevoegd. Dat betekent dat de bestuurders samen of zelfstandig namens de vereniging contracten mogen tekenen of bepaalde rechtshandelingen kunnen uitvoeren. Wie alleen mag tekenen en wie met een of meer anderen moet tekenen, staat in de statuten.
Volmacht
Het bestuur kan ook iemand anders een volmacht geven. Dat is een verklaring waarin staat dat deze persoon ook namens de vereniging kan handelen. Deze persoon is de gevolmachtigde. Schrijf de gevolmachtigde in in het Handelsregister. Dit is niet verplicht, maar wel handig. Zo weten uw zakenpartners zeker wie er mag handelen namens het bedrijf.
Personeel
Met een vereniging kunt u personeel aannemen. Voor het personeel betaalt u loonheffingen en sociale premies. Als de vereniging voor het eerst een werknemer aanneemt, dan moet u de vereniging als werkgever registreren bij de Belastingdienst. Lees wat u moet regelen als u voor het eerst personeel aanneemt.
De algemene ledenvergadering is vaak de baas van de bestuurders van een vereniging. Wanneer de bestuurder in dat geval werk doet en daar een vergoeding voor krijgt, is hij in dienst bij de vereniging. Het werk moet in verhouding staan tot de vergoeding.
Bij een vereniging die de ANBI-status heeft is het niet toegestaan dat de bestuurder in dienst is van de vereniging. Meestal krijgen de bestuurders alleen een vergoeding voor gemaakte kosten.
Sociale zekerheid
Bent u als bestuurder in loondienst, dan bent u werknemer voor de sociale verzekeringen. Als u niet in loondienst bent, dan valt u niet onder de werknemersverzekeringen. Wel kunt u zich vrijwillig verzekeren. Ook kunt u zelf pensioen opbouwen.
Opheffen of wijzigen
Wilt u de vereniging beëindigen? Dan moet de algemene ledenvergadering eerst besluiten de rechtspersoon te ontbinden. Een ontbonden rechtspersoon houdt niet direct op te bestaan. De rechtspersoon is pas beëindigd als alle schulden en uitkeringen zijn betaald. Blijft er vermogen over? U heeft in de statuten bepaald waar het geld heen gaat. Lees meer over het stoppen met uw vereniging.
Bestuur wijzigen
Verandert de samenstelling van uw bestuur? U moet de bestuurswisseling binnen 8 dagen doorgeven aan KVK. Afgetreden bestuurders die nog in het Handelsregister staan, lopen het risico aansprakelijk te worden gesteld.
Vereniging van Eigenaars
Alle eigenaren van een appartement in Nederland zijn verplicht lid van een Vereniging van Eigenaars (VvE). Deze zorgt voor de gemeenschappelijke taken, zoals onderhoud van het gebouw en de technische installaties. De VvE heeft ook een aantal verplichtingen. Ze moet minimaal één keer per jaar vergaderen. Ook moet de VvE een reservefonds opbouwen én een jaarrekening opstellen. Elke VvE moet zich inschrijven in het Handelsregister.
Lees meer over de Vereniging van Eigenaars.
Feiten en cijfers: hoeveel verenigingen en stichtingen zijn er?
De grafiek toont het aantal verenigingen en stichtingen in Nederland per kwartaal. In 2019 kwam het aantal voor het eerst boven de 40 duizend.